Dit werk valt onder een Creative Commons Naamsvermelding-NietCommercieel 4.0 Internationaal-licentie.
Achtergronden en links
Europese data spaces en GAIA-X
In lijn met de strategie voor het ontwikkelen van data gebieden (‘data spaces’) voor de data economie in Europa speelt het GAIA-X initiatief een vooruitstrevende rol. Een samenwerkingsverband van meer dan 300 deelnemende organisaties richt zich op een gefederaliseerde data architectuur. De architectuur biedt een fundament voor de data spaces die hierop functioneren.
Met dit fundament wordt een omgeving gebouwd die wordt gekenmerkt door identificatie van deelnemende partijen; vertrouwen tussen die partijen; soevereiniteit bij de uitwisseling van data en de beschikbaarheid van een data catalogus. Een data space kan worden opgevat als een virtuele ruimte waar ’trusted’ datasets beschikbaar kunnen worden gesteld vanuit verschillende bronnen, zoals mobiliteit, gezondheid, energie of financiën beschikbaar kunnen worden gesteld via een marktmeester als er vraag naar is.
De data kunnen in meerdere dataspaces worden gebruikt; bijv. financiële en leeftijdskenmerken van groepen personen (jong volwassenen, gepensioneerden) in specifieke landen kunnen worden gebruikt door fabrikanten van auto’s (bijv. voor het plannen van de productie van bepaalde typen auto’s). Omdat de datasets gekenmerkt worden door interoperabiliteit kunnen ze ook in verschillende domeinen (gezondheid, energie of mobiliteit) gebruikt worden. Onderling overeengekomen regels en afspraken (‘compliance’) zorgen ervoor dat de kenmerken en voorwaarden voor uitwisseling van datasets geen rommeltje wordt.
Vanwege het open karakter en het gedeelde eigenaarschap worden monopolies voorkomen (denk aan de ‘Big Five’: Apple; Alphabet; Amazon; Microsoft en Meta), en komt GAIA-X tegemoet aan de Europese voorwaarden voor een data infrastructuur. In een recent interview (januari 2023) legt de CEO het belang van GAIA-X uit.
- Otto, B. (2022) A federated infrastructure for European data spaces. Comm. ACM 65, 4 (April 2022), 44-45. https://doi.org/10.1145/3512341.
Hoe werken ‘smart medical devices‘?
Een (Engelstalig) open-access artikel, gepubliceerd in ‘Computer‘, schetst de verschillen tussen medische applicaties die gebruikt worden voor diagnostiek of ondersteuning van personen bij het managen van gezondheidsproblemen zoals diabetes. ‘Computer’ is een tijdschrift van de IEEE Computer Society waarin veel open-acces artikelen worden gepubliceerd die in andere tijdschriften van deze vereniging worden gepubliceerd.
Grofweg worden twee typen applicaties onderscheiden: 1. monitoring applicaties ( bijv. bloedglucose, hartslag) en 2. interactieve applicaties (bijv. pacemaker). Er wordt met verschillende voorbeelden ingegaan op de ondersteuning door de Internet of Things (IoT) technologie die de twee typen ondersteund.
Het artikel verwijst naar vijf building blocks (‘primitives’) die ten grondslag liggen aan IoT:
- een sensor (meet een fysiek kenmerk)
- een aggregator (een software algorithme dat de verzamelde sensor data omzet in informatie)
- een communicatie kanaal (een medium dat de data verstuurd)
- een externe utiliteit (hardware die de dataflow verwerkt)
- een besluitmechanisme (een ‘voorwaarde’ om een actie of transactie uit te voeren).
Wie meer wil lezen over deze building blocks kan terecht bij het Amerikaanse ‘National Institute on Standards and Technology’ dat in 2016 een publicatie heeft opgesteld over ‘Network of Things’ . DOI: 10.1109/MC.2021.3072514
URL: https://www.computer.org/csdl/magazine/co/2021/05/09426970/1tuvCBDcO7m
Wat is een data-gedreven organisatie?
De verwachte data-opslag neemt volgens de voorspellingen toe met een factor vijf tussen 2018 en 2025. Gezien de toenemende economische waarde van data stellen de auteurs dat organisaties de toepassing van data in bedrijfsprocessen moeten integreren.
Via een literatuurstudie door Huppertz, M. et al. (mei 2021)zijn de vijf kernelementen van een ‘Data Driven Organisation’ (DDO) vastgesteld. Het artikel hierover is gepresenteerd op een conferentie en door de auteurs als open access artikel beschikbaar gesteld.
URL: https://www.researchgate.net/publication/351282206_What_is_a_Data-Driven_Organization
De tien geboden van Kunstmatige Intelligentie.
De toepassing van kunstmatige of artificiële intelligentie (AI) in de gezondheidszorg komt steeds meer in de belangstelling te staan, ook al is dit voornamelijk beperkt tot medische toepassingen. Het Nederlandse Ministerie van VWS heeft hiervoor een website ingericht (waarvan de titel overigens geen recht doet aan het onderwerp); https://www.datavoorgezondheid.nl/.
Müller et al. (2021) stellen in een artikel in het Open Acess tijdschrift ‘Computer’ tien geboden voor als handleiding voor iedereen die zich in de gezondheidszorg bezighoudt met AI. URL: https://ieeexplore.ieee.org/document/9473208
H. Muller, M. T. Mayrhofer, E. -B. Van Veen and A. Holzinger, “The Ten Commandments of Ethical Medical AI,” in Computer, vol. 54, no. 7, pp. 119-123, July 2021, doi: 10.1109/MC.2021.3074263.
Boek – Platform Revolution
Zoals ook het geval is bij het boek ‘The business of platforms’ is dit Engelstalige basisboek (2016) gebaseerd op eerder onderzoek dat de Amerikaanse auteurs hebben uitgevoerd over de verschillende aspecten van digitale platform ecosystemen. Parker, Van Alstyne en Chaudary nemen je mee in vogelvlucht, maar met meer dan voldoende diepgang in de wereld van DPE’s, en behandelen grondbeginselen zoals architectuur, ‘openness’, governance en netwerk effecten
Het boek behandelt platform ecosystemen vanuit een commercieel perspectief en er komen dan ook veel bekende namen zoals Apple, Uber, Android, Amazon en Airbnb voorbij, die bijdragen aan de herkenbaarheid van de onderwerpen. Tegelijkertijd wordt ook ingegaan op de betekenis van termen zoals netwerk effecten of het ‘kip-of-ei dilemma’. Een uitstekend leesbaar boek zonder wetenschappelijke terminologie, maar met een (wetenschappelijk verantwoorde) bronvermelding en index. De auteurs vertellen er wat meer over in een Medium-blog.
ppt-presentaties van de verschillende hoofdstukken (excl. hfd. 12) zijn (tijdelijk?) onder een Creative Commons licentie (CC BY-SA 4.0) beschikbaar via https://www.dropbox.com/s/58o4t0hczx6i6e3/CH%201-11-Slides_PlatformRevolution_.zip?dl=0
Recentelijk publiceerden twee van de auteurs het artikel “Digital Transformation Changes How Companies Create Value” waarin ze de digitale transformatie van bedrijven beschrijven met behulp van DPE’s. Choudary, één van de auteurs presenteert de uitgangspunten van ‘platform revolution’ op een toegankelijke manier via een video.
Tijdens de jaarlijkse MIT Platform Strategy Summit in 2022 besteedde mede-auteur Marshall van Alstyne aandacht aan netwerkeffecten, één van de onderwerpen uit dit boek.
P.s. Bestel het boek bij je lokale boekhandel!