In lijn met de strategie voor het ontwikkelen van data gebieden (‘data spaces’) voor de data economie in Europa speelt het GAIA-X initiatief een vooruitstrevende rol. Een samenwerkingsverband van meer dan 300 deelnemende organisaties richt zich op een gefederaliseerde data architectuur. De architectuur biedt een fundament voor de data spaces die hierop functioneren.
Met dit fundament wordt een omgeving gebouwd die wordt gekenmerkt door identificatie van deelnemende partijen; vertrouwen tussen die partijen; soevereiniteit bij de uitwisseling van data en de beschikbaarheid van een data catalogus. Een data space kan worden opgevat als een virtuele ruimte waar ’trusted’ datasets beschikbaar kunnen worden gesteld vanuit verschillende bronnen, zoals mobiliteit, gezondheid, energie of financiën beschikbaar kunnen worden gesteld via een marktmeester als er vraag naar is.
De data kunnen in meerdere dataspaces worden gebruikt; bijv. financiële en leeftijdskenmerken van groepen personen (jong volwassenen, gepensioneerden) in specifieke landen kunnen worden gebruikt door fabrikanten van auto’s (bijv. voor het plannen van de productie van bepaalde typen auto’s). Omdat de datasets gekenmerkt worden door interoperabiliteit kunnen ze ook in verschillende domeinen (gezondheid, energie of mobiliteit) gebruikt worden. Onderling overeengekomen regels en afspraken (‘compliance’) zorgen ervoor dat de kenmerken en voorwaarden voor uitwisseling van datasets geen rommeltje wordt.
Vanwege het open karakter en het gedeelde eigenaarschap worden monopolies voorkomen (denk aan de ‘Big Five’: Apple; Alphabet; Amazon; Microsoft en Meta), en komt GAIA-X tegemoet aan de Europese voorwaarden voor een data infrastructuur. In een recent interview (januari 2023) legt de CEO het belang van GAIA-X uit.
- Otto, B. (2022) A federated infrastructure for European data spaces. Comm. ACM 65, 4 (April 2022), 44-45. https://doi.org/10.1145/3512341.
