Neem deel aan een platform en…creëer je eigen robot!

Blogafbeelding: https://flic.kr/p/8i8pWh

Stel… je bent op vakantie. Je ontvangt een bericht op je smartphone, en ziet een foto van je buurvrouw in je huis, vergezeld van een melding: “je buurvrouw is in je woning”. Na de eerste melding heb je een app op je smartphone geopend die toegang geeft tot de robot die zich in je huis bevindt. Via de robotcamera kun je nu live meekijken in je woning en instructies geven waar de robot zich moet verplaatsen zodat je alle ruimtes kunt inspecteren. Met het geluid en het videobeeld van de robot op je smartphone start je een gesprek met je buurvrouw.

De robot, die jou informeerde over de vermoedelijke indringer (wees gerust…de buurvrouw heeft je huissleutel en had de brievenbus geleegd) heb je gekocht, gehuurd of geleased van een bedrijf dat handelt in allerlei soorten robots, zoals ook robot-stofzuigers of een robot-grasmaaiers.

Je robot is eigenlijk niet meer dan een smartphone met: a.) een besturingssysteem, vergelijkbaar met Android, Windows of IOS; b.) een oplaadbare batterij; c.) een aantal applicaties die al vooraf zijn geïnstalleerd of die achteraf kunnen worden geïnstalleerd; d.) in- en uitgangen voor oplader en usb-aansluitingen; e.) een antenne en software om verbinding te maken met het WiFi en/of 4G of 5G netwerk; f.) sensoren, zoals bijv. een radar, een camera of microfoon; g.) microprocessors en geheugen; èn h.) specifieke functionaliteiten zoals bijv. een beweegbare en draaibare arm met ‘grijpfunctie’.

Alleen het laatste onderdeel; h. maakt het verschil tussen een beweegbare en niet beweegbare robot, al dan niet met additionele functies zoals de grijparm. Müller en Koltun bouwden met een 3D printer een gemotoriseerd onderstel uitgerust met een houder voor een mobiele telefoon en een minicomputer voor de besturing van het onderstel en creëerden zo een goedkope programmeerbare robot. Het printprogramma voor het onderstel is open source te downloaden evenals de getrainde software voor de besturingsfuncties (zoals het ontwijken van statische objecten of het volgen van bewegende objecten).

Met het bovengenoemde onderzoek wilden de auteurs aantonen dat het mogelijk is om de productie van een robot toegankelijk en schaalbaar te maken. De auteurs becijferden dat met een beschikbare smartphone de extra kosten zo’n 50 US$ zouden bedragen. Het idee van een robot als een kant en klaar product dat alléén specifieke functies uitvoert nadat het is aangeschaft en dus niet meer aangepast kan worden is dus achterhaald.

Ontwikkeling van robots

Het is aannemelijk dat robot producenten en gebruikers een aantal zaken verder willen ontwikkelen zoals:

1. de basisfuncties die een robot kan uitoefenen verder ontwikkelen; bijv. startend met een vooraf geprogrammeerde spraakinstructie op een bepaald tijdstip naar een door AI aangepaste spraakinstructie. Dus van een vooraf geprogrammeerde boodschap “het is tien uur, misschien is het tijd voor een wandelingetje”, naar “de zon schijnt en het is buiten 20 graden…vanmiddag gaat het regenen…misschien is dit een goed moment voor een wandeling”?
2. het toevoegen van nieuwe functies, die bijv. door een externe software ontwikkelaar (een ‘complementor’) met veel kennis van een specifieke markt worden aangeboden. Denk bijv. aan software die automatisch geluiden detecteert, of geluiden interpreteert (een menselijke stem die ‘help‘ zegt). In een zorgomgeving maakt zo’n robot vervolgens verbinding met een meldkamer alarmcentrale die via een spraak-luister verbinding met een infraroodcamera (’s nachts) contact kan maken.
3. voor softwareontwikkeling en de toepassing van functies terug kunnen vallen op bijv. een platform ecosysteem voor robotics zoals bijv. ROS. In dit platform werken ontwikkelaars en gebruikers samen via Software Development Kits (SDK’s). Zo’n SDK is één van de subdesign elementen van de ‘Boundary resources‘ en bestaat uit software bibliotheken en instrumenten die de ontwikkeling en aanpassing van nieuwe software ondersteunen.
4. het analyseren, combineren en verwerken van de data die een robot via de (uitgevoerde) instructies en sensoren verzameld én die betrekking hebben op een grote groep gebruikers t.b.v kennis over het huidige gebruik van de robot, maar bijv. ook t.b.v. voorspellingen over toekomstig gebruik.

Robots in de zorg

Regelmatig duiken er berichten op waarin profetische woorden worden gesproken over de rol die zorgrobots kunnen vervullen bij het ondersteunen of overnemen van zorgtaken. Met een dubbele vergrijzing, een toenemend personeelstekort, toename van het aantal personen met chronische (zorgbehoevende) aandoeningen is het geen slecht idee om hier aandacht aan te besteden. In het NOS-programma Nieuwsuur stelde hoogleraar ‘Haptic Human-Robot Interaction’ David Abbink dat hij eerder een ondersteunende rol van zorgrobots verwacht dan een autonome rol. De belangrijkste reden hiervoor is de complexiteit van het menselijk gedrag; mensen zijn ontwikkeld om te kunnen reageren en anticiperen op het complexe gedrag van andere mensen. Vanuit technisch oogpunt is dit soort gedrag te complex om het robots aan te leren. Wel is het mogelijk dat robots mensen ondersteunen bij het uitvoeren van menselijke taken en activiteiten, denk aan fysieke ondersteuning bij zorgtaken zoals het verplaatsen van een cliënt in bed, of sociale taken zoals afleiding bezorgen of het structuren van een dagritme.

De sociale robot

Tijdens de Covid-19 pandemie bleek sociale isolatie een veel gesignaleerd probleem voor ouderen en kinderen. De rol van een sociale robot om kwetsbare personen die zich geïsoleerd voelen, of in isolatie zijn kan hen helpen bij de toegang tot bronnen om deze isolatie te verminderen, of het verminderen van hun kwetsbaarheid. Henkel et al. onderzochten welke kennis er al aanwezig is over de inzet van dit soort sociale robots. De auteurs onderscheiden vier typen sociale robots voor de genoemde doelgroepen: 1. de entertainer; 2. sociale facilitator; 3. mentor en 4. vriend. Een treffende weergave van de manier waarop sociale robots van invloed kunnen zijn op ons leven wordt gegeven in de science-fiction ‘HER‘ (2013). Hierin ontwikkelen een chatbot (alleen hoorbaar via de stem van Scarlett Johannson) en de hoofdpersoon (gespeeld door Joaquin Phoenix) een relatie. Het VPRO programma Tegenlicht besteed o.a. aandacht aan relaties tussen mensen en chatbots, maar bespreekt ook de app Replika waar je je eigen AI virtuele chatbot kunt creëren.

Robots, platformen en ecosystemen.

Technologiebedrijven zoals Sony hebben inmiddels platformen gelanceerd die basistechnologie beschikbaar stelt aan ontwikkelaars en bedrijven gericht op bijv. logistiek, welzijn of verkoop om specifieke toepassingen op te ontwikkelen. Het platform fungeert als ontmoetingsplaats voor ontwikkelaars, techbedrijf en leveranciers sluit aan bij de ontwikkeling naar een ecosysteem (bij Sony ‘ontbreekt’ vooralsnog de eindgebruiker als deelnemer). Het HEBI Robotics platform ontwikkeld en verkoopt (prijzige) kant en klare basis-robots en modules en begeleidende software die voor verschillende toepassingen in het bedrijfsleven kunnen worden gebruikt. Daarnaast kunnen klanten met de componenten die HEBI beschikbaar stelt een robot bouwen en deze vervolgens virtueel testen (‘digital twin’) zodat getest kan worden of een robot op maat die uiteindelijk wordt besteld ook precies doet waarvoor het is samengesteld. Toekomstige uitbreidingen of aanpassingen van de gekochte robot kunnen vervolgens weer virtueel in de ‘robot builder’ worden getest. Het open-source Arduino project biedt gebruikers, van student tot professional, een toegankelijk ontwikkelplatform waar programma’s voor robots kunnen worden ontwikkeld en met anderen gedeeld en waarbij hard- en software ware beschikbaar is.

Dit werk valt onder een Creative Commons Naamsvermelding-NietCommercieel 4.0 Internationaal-licentie.