Ik kan ook nooit iets vinden!
In hun boek “Je hebt wél iets te verbergen” beschrijven Maurits Martijn en Dimitri Tokmetzis de ontwikkeling van de overheid van een ‘e-Overheid’ naar ‘iOverheid’ vanuit twee perspectieven; het wettelijke AVG perspectief waarbij de burger recht heeft om te weten waar diens informatie wordt verwerkt en opgeslagen en het praktijkperspectief waarin de overheid is verworden tot een almachtige dataslurpende organisatie die burgers op een Kafkaëske manier tegemoet treedt. De iOverheid resulteert in een onoverzichtelijk woud van datastromen gestimuleerd door politieke gedreven opvattingen dat meer data en de combinatie hiervan een oplossing bieden voor maatschappelijke problemen. Het gevolg is dat het voor overheid en burger onmogelijk is geworden om vast te stellen waar data van individuele burgers wordt verwerkt en op welke manier. (Lezen dat boek!)
Data in zorgorganisaties
Is het mogelijk om als organisatie de verwerking van je data zodanig in te richten waardoor cliënten en organisatie gebruik kunnen maken van rechten en toepassingen? Vermoedelijk is het antwoord op deze vraag tweeslachtig ‘ja’. Ja, want het vraagt een type organisatie dat de waarde van data erkent als middel om organisatiedoelen te bereiken. En ‘ja’, want de snelheid van de ontwikkelingen op het gebied van databeschikbaarheid en toepasbaarheid nemen “exponentieel” toe waardoor een organisatie zich bij voortduring moet aanpassen. Een strategie gericht op data is de eerste stap om ook serieus met data aan de gang te gaan. Huppertz, M. et al. (2021) identificeerden vijf kernelementen van een ‘Data Driven Organisation’ (DDO). Ze baseerden zich hierbij op een organisatiemodel met vier onderdelen om een DDO mogelijk te maken: Taken en functies die producten en diensten voortbrengen en waarde creëren; mensen die taken en functies uitvoeren; technologie (software, hardware en applicaties) en structuur (organisatie en communicatiesysteem, governance en taaktoewijzing) . De onderlinge interactie tussen deze onderdelen is essentieel voor een DDO.
Op basis van een literatuurstudie zijn de vijf kernelementen onderscheiden; 1. Digitale transformatie: dit onderdeel bestaat uit drie sub-onderdelen, zoals ook bij de andere vier kernelementen. Vooral de opzet van een strategie wordt benoemd als een ‘race tegen de klok’. 2. Data Science omvat de ontwikkeling van nieuwe manieren om data te analyseren en hieruit waarde te verkrijgen. 3. Data Driven Business Model (DDBM); dit zet de verkregen inzichten om in een bedrijfsmodel zodat economische waarde kan worden gegenereerd. 4. Data gedreven innovatie is gebaseerd op het omzetten van gegenereerde data. 5. Data analytics maakt het mogelijk om een onderscheid te maken tussen data, informatie en kennis.
De praktijk van een DDO
Hoe kan een DDO in de praktijk worden gebracht? Een van de benadering is het gebruik van de hulpbronnen, of in goed Engels ‘resources’ van een organisatie. Dit veronderstelt de aanwezigheid, in iedere organisatie, van beschikbare hulpbronnen zoals kennis, ervaring en vaardigheden, een ‘resource-based view’. Data kwaliteit en data governance zijn twee essentiële capaciteiten (‘capabilities’) van een organisatie om met data aan de gang te gaan; enerzijds om deze ook operationeel in te kunnen zetten en anderzijds om het ‘ return op investment’ te kunnen bepalen en beheersen. Er is echter nog onvoldoende onderzoek om de samenhang van de verschillende capaciteiten te kunnen duiden (Gür, 2021). Een recent promotie-onderzoek door Stevens naar de praktijk van data-gedreven zorg constateert dat “datagedreven zorg … niet op korte termijn (zal) leiden tot grootschalige veranderingen van ‘kennispraktijken in de zorg’. Het is een langzaam proces waarbij samenwerking tussen de betrokken artsen, biomedische wetenschappers en datawetenschappers cruciaal is. ‘Maar in de media en in medische tijdschriften zie je die beloften in wisselende bewoordingen nog steeds terug en blijft kritiek grotendeels beperkt tot enkele terugkerende thema’s, zoals privacy. Terwijl er meer maatschappelijke vragen spelen. Zo weten we bijvoorbeeld niet goed hoe in data-initiatieven verantwoordelijkheden het best kunnen worden georganiseerd (Maassen, 2021).”
Literatuur
Hupperz, M., Gür, I., Möller, F., Otto, B. (2021). What is a Data-Driven Organization? 27th annual Americas Conference on Information Systems (AMCIS). Link
Gür, I., Guggenberger, T.M., Altendeitering, M. (2021) Towards a Data Management Capability Model. Twenty-Seventh Americas Conference on Information Systems, Montreal, 2021
Maassen, H. Datagedreven zorg komt langzaam op gang. Medisch Contact, 18 juni 2021. https://www.medischcontact.nl/nieuws/laatste-nieuws/nieuwsartikel/datagedreven-zorg-komt-langzaam-op-gang-.htm 02-07-2021.
Dit werk valt onder een Creative Commons Naamsvermelding-NietCommercieel 4.0 Internationaal-licentie.